به گزارش تهران سما،محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در جشنواره پاسداشت نخستین‌های اتاف (ارزیابی تاثیر اجتماعی و فرهنگی) در مدیریت محلی ایران که در ایوان شمس برگزار شد، با بیان این مطلب گفت: ما در کشورمان برای پیشرفت و توسعه پایدار نیازمند این هستیم که ساختار اداری و اجرایی کشور را یک بار برای همیشه مورد توجه قرار داده و آن را اصلاح کنیم. ما سیستم بسیار متمرکزی در کشورمان داریم و انگار تمرکزگرایی در ذات ما مدیران قرار دارد.
از این رو توجه به موضوع محله محوری و محله گرایی اساس یک پیشرفت مقرون به صرفه و پایدار است؛ اینکه در آغاز کار ما در شهرداری تهران، توجه به بحث محله محوری و محله گرایی از سیاست‌های قطعی ما شد به این دلیل بود که پیشرفت به غیر از این روش - مخصوصا در جوامع شهری- امکان پذیر نیست.
وی با اشاره به مباحث مربوط به Local government و Local state، عنوان کرد: این معقوله از جمله معقولات جدی در دنیای امروز است. البته برخی به این بحث ابعاد سیاسی می‌دهند این در حالی است که این بحث به کیفیت زندگی مرتبط می‌شود و بر همین موضوع سبک زندگی که امروز مورد بحث جامعه ما است، کاملا تاثیر مستقیم دارد. اگر می‌خواهیم سبک زندگی را اصلاح کنیم باید به این بحث توجه داشته باشیم. شاید بیش از ۲۵ سال است که خود من به این موضوع متمرکز هستم و هر فرصتی در حوزه مسایل علمی و دانشگاهی پیدا می‌کنم، آن را دنبال می‌کنم. البته این موضوع دو علت دارد، یکی سابقه اجرایی من در کارهای مدیریت و دیگری مباحث علمی در دانشگاه؛ به این ترتیب به دلیل آنکه این نیاز را در حوزه اجرایی حس کرده بودم، وقتی به محافل علمی آمدم احساس کردم که این موضوع چالش بزرگی است.
قالیباف همچنین گفت: نظام اداری و اجرایی ما نیازمند یک کالبد شکافی جدی و اساسی است، اگر این کالبد شکافی را انجام ندهیم، همه این حرف‌هایی که یکی از آن‌ها پیوست اجتماعی است، ما را به جایی نخواهد رساند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، تاکید کرد: نمی‌خواهم با این حرف من، به جامعه علمی کشور جسارتی شود من کوچک‌ترین عضو این خانواده هستم و خودم را هم جزو جامعه علمی کشور می‌دانم. با این وجود عرض می‌کنم که اگر امروز هر رشته و تخصصی همه چیز را به سمت خودش گره بزند، نمی‌توانیم گره‌ای از مشکلات جامعه را بازکنیم. عرصه در قرن بیست و یکم، عرصه علوم میان رشته‌ای است.
وی گفت: در حوزه‌های اداری مقداری جرات دارم و می‌گویم که در زمینه‌های مدیریتی نباید بت پرستی قرن بیست و یکمی داشته باشیم. یعنی هر اداره کل و معاونتی می‌خواهد همه چیز را در بخش خودش خلاصه کند، غافل از اینکه در دیگر جوامع کار بخشی وجود ندارد. هیچ رشته علمی دیگری نمی‌تواند در کارش موفق باشد، مگر آنکه اتفاق بزرگ میان رشته‌ای بیفتد.
قالیباف تاکید کرد: مگر الزاما همه پروژه‌های ما در شهر تهران پروژه‌های بزرگ چند صد میلیاردی هستند؟ همین امروز ما در شهر تهران بیش از سه هزار پروژه در دست اجرا داریم، اگر نگاه‌مان نگاه محلی باشد، همه این پروژه‌ها مهم هستند اما آیا می‌توانیم برای همه این پروژه‌ها پیوست اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی، مهندسی ارزش و... تهیه کنیم؟ حتما نمی‌توانیم برای همه آن‌ها این پیوست‌ها را تهیه کنیم. در مقابل آیا می‌توانیم بدون این برآورد‌ها و پیوست‌ها یک کار مثبتی انجام دهیم؟ هرگز! ما در یک پارادوکس هستیم که هم به همه این‌ها نیازمندیم و هم نمی‌توانیم همه این‌ها را تامین و اجرا کنیم. در این میان نباید در یک فضای غیر واقعی حرف بزنیم، بلکه در فضای کشور باید واقع بین باشیم. در این بحث می‌بینیم امکان پذیر نیست که قادر باشیم هر دوی این کار‌ها را انجام دهیم. چاره چیست؟ این سوالات باید مورد بحث قرار گیرد و به آن‌ها پاسخ دهیم.
شهردار تهران گفت: نباید غافل شویم که هر سازمان و نهادی یک فلسفه وجودی دارد و اگر سازمانی از فلسفه وجودی خودش فاصله گرفت، معنی این امر آن است که پای مرگ خود را امضا کرده است. بدین ترتیب این سازمان یا منحل می‌شود و یا اگر باقی بماند، هیچ فایده‌ای ندارد بلکه فقط هزینه‌ای به بیت المال تحمیل می‌کند. بنابر این ما در کارهای خود باید به گونه‌ای عمل کنیم که به فلسفه وجودی سازمان توجه داشته باشیم.
وی یادآور شد: امروز شهرداری تهران یک رسالتی دارد و باید مرتب بر این موضوع تاکید کند تا از رسالت‌های خودش فاصله نگیرد و کار خودش را زمین نگذارد تا کار دیگران را انجام دهد. شهرداری تهران باید بتواند کار خودش را به بهترین شکل ممکن انجام دهد و در عین حال در رسالت، اهداف و وظایف آن هر روز نوآوری و خلاقیت دیده شود. برخی اوقات ممکن است این بحث‌ها ما را از رسالت اصلی خودمان هم باز بدارد.
شهردار تهران تصریح کرد: اتاف باید این رسالت را داشته باشد که صدای هر ضعیف، صدای هر نیاز و هر اولویت در شهر را به متن تصمیم گیری منتقل کرده و آن را مطالبه کند. طبیعی است که برای چنین رسالتی حتما شما باید یک گام جلو‌تر از مسئولان حرکت کنید، در غیر این صورت این مسئله امکان پذیر نیست. طبیعتا در آن زمان دیگر ما پژوهشی نمی‌خواهیم که آن موید تصمیمات مدیران و توجیه گر تصمیمات انجام شده باشد؛ بلکه شما نقش جدی در تصمیم سازی برای مدیران ایفا می‌کنید و اگر این اتفاق بیفتد، رسالت خودتان را به درستی انجام داده‌اید.
شهردار تهران تاکید کرد: ما باید این نیاز را پیدا کرده و سپس برای آن راهکار پیدا کنیم؛ اگر دیدیم این نیاز غیر واقعی است، باید ذائقه و باور‌ها را نسبت به این نیاز تغییر دهیم؛ در این میان ممکن است مشکلی وجود داشته باشید بنابر این به عنوان کار‌شناس و پژوهشگر باید نگرش‌ها را نسبت به این مشکل عوض کنیم و سپس موضوع را حل و فصل کنیم.
وی افزود: وقتی می‌خواهیم یک گام جلو‌تر باشیم اقدام ما نباید موید گذشته باشد. ما نباید ملاحظه‌ای جز ملاحظه اجتماعی داشته باشیم، باید دقت کنیم که تحقیقات و پژوهش‌های ما کاملا طولی باشد و به گونه‌ای نباشد که یک تحقیق و پژوهش را انجام دهیم و سپس آن را کنار بگذاریم. این اتفاقی است که متاسفانه در شهر می‌افتد که مطالعات قابل دوامی صورت نمی‌گیرد. مردم از برخی کارهای ما احساس گله دارند و احساس می‌کنند در برخی نقاط اسراف و دوباره کاری صورت می‌گیرد و یا دقت لازم انجام نمی‌شود. این موارد به دلیل آن است که بررسی‌های ما طولی نیست، یعنی در مطالعات به گذشته بر نمی‌گردیم، مکرر کار را دنبال نمی‌کنیم و سوابق گذشته را در نمی‌آوریم.
وی خاطر نشان کرد: ما باید به عقلانیت انتقادی و به مشارکت معنی دار مردم واقعا اجر بنهیم و این موضوع را یک ارزش بدانیم. ما باید بدانیم همه پژوهش‌های ما و پروژه‌هایی که امروز برای آن‌ها تصمیم می‌گیریم، بدون شک تصویر فردای شهر ما است که فرزندان ما می‌خواهند در این شهر زندگی کنند. بنابراین باید بدانیم چه در بعد رفتاری و اخلاقی و چه در بعد بصری و کالبدی چه اتفاقی می‌افتد چرا که این مسایل به شدت تاثیر گذار هستند.
قالیباف افزود: باید باورمان شود که اگر در جامعه آگاهی بخشی نکنیم نمی‌توانیم موفق باشیم چرا که آگاهی بخشی به عنوان مهم‌ترین وظیفه چه در شهرداری و چه در اساس حکومت است. واقعا در نظام اسلامی باید آگاهی بخشی به مردم را اساس رسالت خودمان بدانیم. به عبارتی اگر بگویم فلسفه تشکیل نظام اسلامی آگاهی بخشی به مردم است حرف گزافی نکنیم. در این آگاهی بخشی نیز باید تلاش کنیم مردم به حقوق خود آشنا شوند و این حقوق را مطالبه کند. اگر این اتفاق افتاد، معنی این اتفاق، آن خواهد بود که مردم به وظایف و مسئولیت‌های خود آشنا می‌شوند.
وی تصریح کرد: قبل از اینکه به مردم بگوییم چه مسئولیتی دارید، باید بگوییم حق آن‌ها چه چیزی است. اگر مردم حق خود را شناخته و مطالبه کنند، حتما وظیفه‌شناس می‌شوند و می‌دانند که باید مسئولیت خود را انجام دهند. معنی این اتفاق آن است که مشارکت اتفاق می‌افتد بنابر باید توجه داشت که مشارکت یک امر ذاتی نیست بلکه باید برای آن بسترسازی کنیم. اگر مشارکت اتفاق افتاد، اعتماد را به عنوان مهم‌ترین سرمایه اجتماعی به دست می‌آوریم. اگر اعتماد در جامعه‌ای برقرار شد، اینجامعه محکوم به پیشرفت و ارتقای سطح زندگی خواهد شد.
قالیباف در پایان اظهار کرد: این نشست‌ها حتما مفید و خوب است و در ادامه نیز حتما میزگرد‌ها و نشست‌هایی در این زمینه داریم. اگر فرصت‌هایی باشد که در نشست‌های نهایی که بحث‌های علمی در آن می‌شود حضور داشته باشم، حتما با افتخار در خدمت هستم چرا که معتقدم حتما باید برای این موضوع وقت بگذاریم چرا که نباید شهر را نباید با آزمون و خطا اداره کنیم.
